Wereld Social Media Dag werd op 30 juni 2010 in het leven geroepen door website Mashable met als doel “de impact van sociale media op wereldwijde communicatie te erkennen en te vieren.” Vandaag, op de 10e Wereld Social Media Dag, vind ik het belangrijk om even stil te staan bij die impact. Want social media platforms zijn natuurlijk al lang niet meer alleen een plek om vakantiefoto’s en schattige kattenfilmpjes te delen. Social media is big business voor adverteerders én voor organisaties die op een minder doorzichtige manier onze levens en overtuigingen proberen te beïnvloeden.
Allemaal in onze eigen bubbel
De filterbubbel, je hebt er vast wel eens van gehoord. Het algoritme van social media sites als Facebook, Instagram, Twitter etc. zorgt ervoor dat je informatie te zien krijgt die je leuk of interessant vindt. Prima natuurlijk, nog meer grappige kattenfilmpjes, maar dat is niet het enige dat beïnvloed wordt. Want als je alleen maar gefilterde informatie ziet ga je denken dat de wereld op een bepaalde manier in elkaar steekt. Helemaal als je al jouw standpunten constant bevestigd ziet en niet meer uitgedaagd wordt door andere invalshoeken. Rond de verkiezingen in 2017 deed de Volskrant een experiment (betaald artikel). Vier mensen met radicaal verschillende wereldbeelden ruilden een week van Facebook-account. Het was bizar hoe verschillend de informatie was die ze te zien kregen. Zelfs van ‘neutrale’ nieuwbronnen verschilden de berichten die in de tijdlijn werden getoond. En alle vier de deelnemers vonden ‘dat de ander een vervormd wereldbeeld kreeg voorgeschoteld’… Dat artikel was voor mij echt een eye-opener.
Twitterhaters
Vorige week nog publiceerde het platform Dare To be Grey (een platform dat polarisatie wil tegen gaan en vindt dat “iedereen in het Grijze Midden moet gehoord worden”) het artikel ‘#HobbyHaters: waarom zouden we Twitter nog serieus nemen?‘ Daarin leggen ze uit dat er op Twitter in Nederland een enorme groei te zien is in racistisch taalgebruik. Een groep “giftige Twitteraars” bemoeit zich met allerlei zaken, deelt geen positieve boodschappen of andersoortige interesses en schroomt niet ongeverefieerde informatie te delen. Doordat gematigde gebruikers minder actief of vocaal zijn op het platform, heeft een relatief kleine groep mensen een onevenredig grote invloed, zelfs op de politieke besluitvorming. Best eng.
The Great Hack
En dan is er nog de Netflix documentaire The Great Hack uit 2019. Daarin zie je hoe data inmiddels waardevoller is dan olie, in de handel in data gaan miljarden Dollars per jaar om. En het wordt pijnlijk duidelijk hoe alles wat je doet, van een post liken tot een aankoop doen, informatie verschaft waarvan je eigenlijk niet weet wat ermee gebeurt. Zo werd persoonlijke informatie die verzameld was via o.a.Facebook gebruikt om mensen te beïnvloeden en enorme politieke verschuivingen zoals de Brexit te veroorzaken. Het bewerken van een kleine, nauwkeurig uitgezochte groep twijfelende Amerikaanse kiezers was genoeg om Trump de verkiezingen te laten winnen. We zijn makkelijker te beïnvloeden dan we denken en hopen.
Maar is er dan wel wat te vieren?
Ja, dat vind ik wel. Zonder social media had jij dit blog bijvoorbeeld nooit gezien! Zeker in de afgelopen maanden is gebleken dat er ook heel veel positieve kanten zijn aan social media. Zo was het tijdens de quarantaine voor veel mensen dé manier om met elkaar in contact te blijven en elkaar een hart onder de riem te steken. Talloze creatieve ideeën kwamen voorbij, van koken voor de zorg en inzamelacties tot thuisconcerten van orkesten en online bingo’s. Ik heb regelmatig enorm gelachen, af en toe wat tranen gelaten en was vooral onder de indruk van de manier waarop iedereen zich hier doorheen sloeg (maar misschien was dat mijn persoonlijke bubbel). Daarnaast konden veel ondernemers dankzij social media netwerken, contact houden met hun klanten en zo toch nog wat omzet genereren. Zonder social media waren die maanden een stuk zwaarder geweest, in ieder geval voor mijzelf.
En nu?
Social media is mijn werk, ik gebruik het graag en veel. Maar ik probeer me er wel bewust van te zijn van mijn filterbubbel, dat er veel nepnieuws bestaat en dat de echte wereld er anders uit ziet. Hoe lastig dat soms ook is. Gelukkig zijn er nog kattenfilmpjes.
Recente reacties