Jaren geleden kocht ik hem in een toko in Leiden. Mijn Chinese gelukskat. Het verhaal erachter kende ik toen nog niet, maar ik was altijd gefascineerd als ik de kitscherig gouden beeldjes met hun zwaaiende pootjes zag staan op, of achter, de toonbank van Aziatische winkels of restaurants. Het enige wat ik wist is dat de kat de ondernemer geluk bracht.
Al die tijd bracht m’n glimmende plastic kat door op een keukenkastje waar hij onverstoord naar buiten staarde. Toen ik mijn nieuwe werkplek thuis aan het inrichten was, leek het me wel gezellig om hem op m’n bureau te zetten. Bovendien kon ik, als startende ondernemer, ook wel wat geluk gebruiken!
Waar komt de Chinese gelukskat vandaan?
Maar wat was nou precies de betekenis van de Chinese gelukskat? Ik besloot het toch maar eens uit te zoeken. En wat blijkt? De kat komt oorspronkelijk niet uit China, maar uit Japan en heet eigenlijk ‘Maneki -Neko’. Dit betekent zoveel als wenkende of uitnodigende kat. De eerste geschriften waarin de Maneki-Neko genoemd wordt dateren uit 1852 (!). Op een schilderij van een tempel in Tokyo uit hetzelfde jaar is de kat ook te zien.
Het verhaal gaat dat de talisman zijn oorsprong vindt in de 17e eeuw, bij een arme monnik die in een kleine tempel in Tokyo woonde. Ondanks zijn armoede deelt hij het kleine beetje eten dat hij heeft met zijn kat Tama. Op een dag steekt er plots een storm op. Een edelman op doorreis schuilt onder een boom vlakbij de tempel. Dan ziet hij Tama, die hem met zijn voorpootje lijkt te wenken. Nieuwsgierig geworden loopt de edelman naar de kat. Op dat moment slaat de bliksem in de boom waar hij zojuist nog onder schuilde. De edelman is de kat zo dankbaar dat hij de beschermheer van de tempel wordt. Hij zorgt ervoor dat de tempel opgeknapt wordt en in 1697 een nieuwe naam krijgt, Gotoku. Als Tama overlijdt krijgt hij een standbeeld in de tempel.
Welke gelukskat past bij jou?
Inmiddels is de Maneki-Neko over de hele wereld bekend en zijn er talrijke varianten van te vinden. In rood of zwart (beschermt tegen onheil en ziekte), in groen (geluk bij studie), roze (geluk in de liefde), wit (puurheid) of goud (rijkdom). Sommige katten houden een antieke gouden munt vast (Koban, symboliseert rijkdom), een vis (talent, geluk bij examens), een schildpad (vrede) of een edelsteen (rijkdom).
Enkele beeldjes hebben vaste pootjes, andere wenken met hun linker- en/of rechterpootje. Ook dat heeft weer betekenis: Wenken met twee pootjes tegelijk biedt bescherming, wenken met rechts brengt geluk en wenken met links zorgt voor een grote toeloop van klanten. Dat laatste is wat ik met mijn bedrijf wil realiseren voor mijn klanten. Het kan dan ook geen toeval zijn dat mijn Maneki-Neko met zijn linkerpootje zwaait!